INGE MARLEEN

De vergeten woorden van de Nederlandse taal


Vergeten woorden

Vandaag eens een ander soort blog. Voor een verhaal dat ik aan het schrijven ben, kwam ik laatst webpaginaโ€™s met vergeten woorden tegen. Tegenwoordig zijn vergeten dingen hip. Vergeten groenten, bijvoorbeeld. (En ja, ik weet het, โ€˜hipโ€™ is echt het alleronhipste woord ooit).

Veel woorden vond ik zo bijzonder dat ik ze in een blog wilde verzamelen. Dus bij dezen, mijn eigen verzameling van vergeten woorden. Hand omhoog als je ook van verzamelingen houdt! 

De vergeten woorden heb ik natuurlijk niet uit mijn duim gezogen, ik heb ze ontvreemd van deze websites:

VK: Lexicon der onterecht vergeten woorden (de Volkskrant)
HP: HP/De Tijd
HB: Harpers Bazaar
RTL: RTL Nieuws

Achter de vergeten woorden staat steeds de bron waar ik het woord heb gevonden. 

Fun fact

Kunstenaar Vibeke Mascini bracht een ode aan het woord doodsreutel om het woord terug in roulatie te krijgen.

Hier komen ze dan: de vergeten woorden! 

Sjibolet (VK)
Handeling of uitspraak (accent of dialect) waaraan je herkenbaar bent voor de groep waartoe je behoort. 

Ginnegappen (RTL)
Ongemanierd en spottend lachen. Synoniem met โ€˜giechelenโ€™ en โ€˜grinnikenโ€™.

Zieltogen (VK)
Op sterven liggen.

Palaveren (HB)
Brabbelen, langdurig praten.

Schlemiel (VK)
Een meelijwekkende figuur. Een soort synoniem van โ€˜sukkelโ€™.

Zwerk (VK)
Het hemelgewelf of het geheel van aan de hemel drijvende wolken. Even offtopic: hoe ingenieus blijkt nu achteraf de vertaling โ€˜zwerkbalโ€™ voor โ€˜quidditchโ€™ van Wiebe Buddinghโ€™? 

Billentikker (RTL)
Deftige zwarte herenjas.

Plurk (VK)
Samentrekking van ploert en schurk.

Snakerij (VK)
Ondeugende grap of streek.

Deemstering (VK)
Belgisch-Nederlands woord voor duisternis of schemering.

Jammermoedig (HB)
Verdrietig.

Schorriemorrie (VK)
Volk van laag allooi, synoniem met โ€˜gespuisโ€™, โ€˜schoremโ€™, โ€˜uitschotโ€™.

IJlebenen (HP)
Snel lopen.

Treurgeestig (HP)
Weemoedig.

Uitvaagsel (VK)
Volk van laag allooi, synoniem met โ€˜uitschotโ€™ en โ€˜addergebroedโ€™.

Sakkerloot (HB)
Een uitroep van verbazing, ter afwisseling van โ€˜sapperlootโ€™.

Grutjes en ook: grutten (VK)
In dit boek kwam ik ze nog tegen: Daar waar de rivierkreeften zingen. Tegenwoordig weer hip: polenta zou vijftig jaar geleden โ€˜maisgruttenโ€™ hebben geheten.

Lettervrucht (HP)
Iets wat geschreven is.

Heb jij er nog meer? 

Laat in de comments weten wat jouw favoriet is.

Verder lezen

Het nieuwe verdwijnwoordenboekย (Libris)
Lexicon der onterecht vergeten woorden (de Volkskrant)
15 vergeten pareltjes van woorden (Paradijsvogels Magazine)ย 
Dertig verdwenen woorden die we weer zouden moeten gebruiken (HP/De Tijd)ย 
Vergeten woorden (Taaldacht)ย 
Deze oud-Hollandse woorden zijn te mooi om niet te gebruiken (Harpers Bazaar)ย 
Ginnegappen en achenebbisj, ken jij deze vergeten woorden nog? (RTL Nieuws)
Instituut voor de Nederlandse taal (Instagram)
En ook leuk: de website Bargoense Woordenย 

Dit blog bevat affiliate links. Als je op de gelinkte site iets koopt, ontvang ik een kleine commissie. Het kost jou niets extraโ€™s


9 reacties op “De vergeten woorden van de Nederlandse taal”

  1. Schlemiel gebruikt men in Joodse kringen nog vaak meen ik. Wat ik zelf een leuke blijf vinden is ‘nondeju’ maar dat is meer een kreet dan een woord denk ik.

  2. Het woord โ€˜nozemโ€™. Als onnozel bestaat moet nozel toch ook hebben bestaan. Volgens mij net zoals guur en onguur geen tegenstelling van elkaar.

  3. Mijn vergeetwoord dat ik aan de lijst zou willen toevoegen is: Stond.
    het komt voor in :
    terstond meteen
    aanstonds straks
    morgenstond ( heeft goud in de mond) spr.
    Wilhelmus, 6de of 7de couplet:
    “Dat ik toch vroom mag blijven uw dienaar t’aller stond. altijd
    Mogelijk een verbastering: stante pede meteen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *