Dit stukje geschiedenis leidde tot mijn verdwaalreis.
Van de week las ik op FrankWatching een artikel over negatief doen als ondernemer. Soms lijkt (online) ondernemen wel een kermis waar alles uit suikerspin bestaat. Ik zie collega’s hysterisch lachend achter hun laptop zitten, maar zo zit ik er dus echt niet bij als ik werk.
Wel: resting bitch face, fronsend van concentratie, geërgerd als de computer weer eens niet doet wat ik wil, werkontwijkend gedrag vertonend met een kop koffie ver uit de buurt van m’n laptop.
Het was een verademing om te lezen dat je soms ook ‘echt’ mag zijn op het internet. Dat dat niet direct betekent dat je inkomsten eronder lijden omdat mensen je niet meer leuk vinden. Want ja, ik zou zelf ook liever mijn zuurverdiende centen uitgeven aan iemand die enthousiast is over z’n werk dan een grapjas die er helemaal geen zin in heeft.
Maar toch.
Soms hebben we gewoon geen zin. Ook dat is menselijk, het hoort bij het dagelijks leven. Is daar wel ruimte voor op het internet? vroeg ik me af. Internet is deel van ons geworden, misschien (nog) niet letterlijk deel van ons lichaam, maar toch zeker van onze wereld. En dat is gek, want het internet is onzichtbaar. Ongrijpbaar. Onecht.
Nog een stukje verder de geschiedenis in.
Roland Barthes schreef in zijn boek over fotografie dat een foto een foutief beeld van de werkelijkheid schetst. Er is geen filter, de blik van de schilder die artistieke keuzes maakt ontbreekt. Een foto is zowel te letterlijk als te vol. Alles wat er ‘in het echt’ is, staat ook op een foto afgebeeld. Barthes vond dat een foto niet meer was dan een illusie, maar ik wil een andere parallel trekken. Namelijk – voel je hem al aankomen? – met het internet.
Het internet is te vol. Er is te veel van. Er is geen filter en het lijkt daarom soms de perfecte afspiegeling van het echte leven. Soms mooi, soms rauw, soms graflelijk. Alle bubbels waarin social media ons gevangen houden even daargelaten, we laten ons heel erg beïnvloeden door wat we op internet zien en lezen.
Stel je voor: je bent schrijver.
Het ligt dan voor de hand dat je af en toe schrijftips googelt. Je leest heel veel van hetzelfde. Misschien denk je: oké, ik kan er weer tegenaan. Of niet. Wellicht denk je: shit, dit wist ik niet, dat wist ik niet – ik kan dit niet. Wat je ook denkt, iedereen kan van alles uitkramen op het internet.
Het filter ontbreekt.
En dus is het internet een plek geworden waar je vastloopt.
Als schrijver word je online – nog steeds los van je bubbel – in een keurslijf van ‘internetschrijftips’ gedwongen. Je komt zo vaak dezelfde tips tegen dat je zomaar zou kunnen denken: dat zal dan wel kloppen. Dat zal dan wel zo zijn. Zoals tips over beeldend schrijven.
Ik schreef er al eerder een betoog over, omdat ik denk dat dit advies voor veel schrijvers in spe averechts werkt. Ik denk dat het meer kwaad doet dan goed. De voorbeelden die altijd worden gegevens bij ‘show, don’t tell’-tips zijn knoertharde clichés. Als je niet beeldend schrijft maak je met je boek nog een kans, als je clichématig schrijft word je meteen in de papierbak gekieperd.
Dat ‘vertelt’ het internet er dan niet bij.
En dus is het internet een plek geworden waar je niet meer kan verdwalen.
Je loopt je enkel nog vast in het bos van onnodigheid, geknevelde sociale etiquette en keurslijven. Alsof we allemaal psychiatrische patiënten zijn met het internet als ons gekkenhuis.
Laten we dat eens anders doen. Laten we niet braaf volgen, maar rebels en lekker eigenwijs ons eigen pad door het bos van schrijftips uitstippelen. Niet vastlopen, maar verdwalen.
PS: Zo is het nu gesteld met de boekverkoop in Nederland. Steun de lokale boekhandel, steun de schrijvers die jou inspireren. Steun juist nu Nederlandse auteurs.
Verder lezen
Waarom ik ‘Show, don’t tell’ geen productief schrijfadvies vind
Nog 3 slechte schrijfadviezen (+ hoe schrijftalent tegen je kan werken)
De slushpile 101: de waarheid over ongevraagde manuscripten