Laten we het eens hebben over vooroordelen. We maken ons er allemaal weleens schuldig aan, soms zonder goed te weten waarom. De volgende vijf vooroordelen over schrijvers of misvattingen over het schrijverschap kom ik regelmatig tegen. 

1 ‘Je bent pas een schrijver als je een boek hebt uitgegeven.’

Of de variatie hierop: je mag jezelf pas een schrijver noemen als je een boek hebt uitgegeven. Maar je bent een schrijver als je schrijft. Laten we eerlijk zijn: het boekenvak kan soms behoorlijk elitair zijn. Maar wat schieten we ermee op om met vingertjes te wijzen en voor anderen te bepalen of ze zich wel of geen schrijver mogen noemen?

Ik begrijp eerlijk gezegd wel waar dit vooroordeel vandaan komt. Als je iedereen die schrijft op een grote hoop gooit, druk je het schrijverschap meer in de hobbyhoek dan dat je het als ambacht benadert. Dat ambacht raakt dan ondergesneeuwd. Niet iedereen die kookt is meteen een chef-kok. En als je je lekke band plakt, ben je ook niet meteen een fietsenmaker. Hoe je het ook wendt of keert, schrijven is en blijft een vak.

Dus waarom is dan iedereen die schrijft een schrijver?

Omdat ik vind dat we wat meer mededogen voor elkaar mogen hebben. Zeker, niet iedere schrijver is een góéde schrijver. Maar iemand noemt zich niet zonder reden een schrijver. Misschien geeft het die schrijver zelfvertrouwen. Of is het een stok achter de deur om ook daadwerkelijk in de pen te klimmen. Misschien is het iemands levensdroom om schrijver te zijn of te worden. 

Wie zijn wij dan om dat te ontkrachten? Waar maken we ons toch zo druk om? 

De gezellige, no-nonsens en niet-snobistische schrijfpodcast The Write Off heeft een aflevering gemaakt over hoe moeilijk het kan zijn om hardop te zeggen dat je een schrijver bent. Ga heen en luister! 

2 ‘Een goede schrijver heeft geen redacteur nodig.’

Voor mij als redacteur voelt dit natuurlijk als een doodsteek! Maar ik weet ook dat de meeste schrijvers dit gelukkig zelf niet denken. Iedereen heeft blinde vlekken op creatief gebied. Als je maanden of zelfs jaren aan een manuscript hebt gewerkt, zit het verhaal zo verankerd in je hoofd dat er een tweedeling kan ontstaan tussen wat er nou echt op papier staat en wat je dénkt dat je op papier hebt gezet.

And that’s where we come in. Een redacteur kijkt niet alleen of je verhaal een sterk skelet heeft, of je geen gedachtesprongen maakt of zo vastzit in je eigen gedachtekronkels dat je de lezer onderweg kwijtraakt. Een redacteur is ook jouw persoonlijke cheerleader als het even tegenzit of wanneer je de weg uit je eigen doolhof niet meer kan vinden. 

3 ‘Een goede schrijver hoeft niet te herschrijven.’

Auw. Deze misvatting hoor ik best vaak en ik snap niet waar hij vandaan komt. Herschrijven heeft niets te maken met ‘goed’ of ‘slecht’ schrijven. Herschrijven is onderdeel van het schrijfproces omdat verhalen zich nu eenmaal ontvouwen. Ze bestaan niet van het ene op het andere moment en veranderen wanneer ze worden verteld. Het verhaal zit nog niet van a tot z in het hoofd van de schrijver zodra die begint te schrijven; het schrijven is een ontdekkingsreis waarbij het verhaal voor je ogen tot leven komt. Stukje bij beetje. Versie voor versie. 

4 ‘Goede schrijvers hebben nooit last van writer’s block.’

Ook nu weer een harde nee. (Tja, ik kan er ook niks anders van maken!) Writer’s block kan iedereen overkomen. Net zoals je in andere beroepen ups en downs hebt, hebben schrijvers soms last van writer’s block. Ik ben eigenlijk wel benieuwd of er ook schrijvers zijn die er juist nooit last van hebben – vast wel!

5 ‘Je moet … hebben gestudeerd om schrijver te kunnen worden.’

Tegenwoordig is iedereen opgehokt. Zonder redacteursopleiding geen redacteur. Zonder kunstacademie geen kunstenaar. Als je geen schrijversvakschool hebt gedaan, ben je geen schrijver. Terwijl dat bij de oude garde (sorry voor dit agisme) precies andersom is. Tot voor kort was het helemaal niet vanzelfsprekend om redactie, kunst of schrijven te studeren. Ik vind het best gek dat dit nu de norm aan het worden is. Als het dat niet al is.

Ik ga dus lekker dwars roepen dat je gewoon je dromen moet najagen. Oók als je zogenaamd de ‘verkeerde’ opleiding hebt gedaan. 

Van welke vooroordelen over schrijvers en het schrijverschap ga jij door het lint? 

PS: de comments op mijn site werken tijdelijk niet meer. Dit wordt binnenkort gerepareerd! Je kunt nog wel een (tijdelijke onzichtbare) comment achterlaten. Vind ik leuk 🙂

Verder lezen

Toolkit voor de schrijver 
Je manuscript herschrijven: do’s en don’ts 
Mijn favoriete boeken over schrijvers 
Waarom ik ‘Show, don’t tell’ geen productief schrijfadvies vind
19x self-care voor schrijvers